بازنمود موضوع و شگردهای ادبی در آثار بهرام بیضایی

موضوعات و درون­مایه‌های آثار بهرام بیضایی تنوع چشمگیری دارد. وی در آفرینش‌های ادبی خود، شگردهای ادبی گوناگونی ارائه می‌دهد که در پژوهش حاضر، ضمن بررسی، تحلیل و طبقه‌بندی موضوع‌های داستانی بیضایی، این شگردها در روایتِ داستان نمایش داده می‌شود. در این پژوهش 24 اثرِ ادبی بیضایی که شامل سیزده فیلم‌نامه، هشت نمایشنامه و سه برخوانی است، بررسی می‌­شوند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است؛ بدین‌صورت که ابتدا موضوعات مورداستفاده بیضایی مشخص و سپس دربارة هریک از آنها، نمونه‌هایی ارائه و تحلیل می‌شود. موضوعات موردعلاقة بیضایی عموماً شامل موضوعات ملی، اجتماعی، تاریخی، مذهبی و اعتراضی به سینماست. او در آثارش فضاهای بسیاری به ‌‌نمایش گذارده، ولی به ‌ارائة موضوعات اجتماعی و ملی اقبال بیشتری نشان داده و آثار متعددی در این حوزه‌ها آفریده است. وی برای طرح مضامین اجتماعی‌، از شگردهای هنری گوناگونی چون «به کارگیری اسطوره‌ها»، «اقتباس از متون کهن»، «تمثیل» و «استفاده از قابلیّت‌های ادب عامه» سود می‌جوید.